Maniery Męża

Rodzina jest fundamentem społeczeństwa, składającym się z jednostek powiązanych misterną siecią wzajemnych zależności. W celu właściwego uporządkowania relacji w obrębie tej „najmniejszej komórki”, niezbędne jest ustalenie określonego kodu zachowań czy też zasad etykiety, zapewniającej wszystkim stronom komfort fizyczny i psychiczny. Relacje, o których piszemy to kontakty pomiędzy małżonkami, rodzicami i dziećmi oraz pomiędzy dziećmi. W niniejszym opracowaniu skoncentrujemy się na obowiązkach męża, etykiecie, wzorcach zachowań zalecanych przez Islam – w kontaktach z żoną i dziećmi.

„Nie wejdziecie do Raju, dopóki nie uwierzycie, a nie uwierzycie dopóki nie będziecie obdarzać się nawzajem miłością. Czy nie poinformować was o czymś co wprowadzi pomiędzy wami miłość: ‚Rozpowszechniajcie między sobą salaam’”(Abu Dauud [tom: 3, nr: 5174], Muslim i inni)

„Litościwi obdarzeni są litością przez Najbardziej Litościwego [Allaha]. Okazujcie litość dla tych, którzy są na ziemi, a On, Który jest nad Niebiosami będzie litościwy dla was.” (Ahmad, Abu Dauud i inni; Sahih ul-Dźami, nr. 3522)

„Ten kto nie wybacza, nie będzie mu wybaczone.” (Ahmad i at-Tabari; Sahih ul-Dźami, nr. 6599)

„Allah mówi: ‚Moi podwładni! Zaprawdę zabroniłem sobie być niesprawiedliwym, i wam także tego zakazałem, więc nie uciskajcie się nawzajem.” (Sahih Muslim)

Autorytet, szacunek

Jest rzeczą niezbędną w małżeństwie muzułmańskim, aby żona darzyła męża szacunkiem, inaczej małżeństwo nie odniesie sukcesu. Mężczyzna musi jednak zdać sobie sprawę, iż szacunek to nie jest rzecz nabyta ani dziedziczona. Nie można nakazać komuś, aby nasz szanował. Na szacunek trzeba zasłużyć, poprzez nasze słowa i uczynki, poprzez całokształt naszego postępowania i zachowania względem innych osób. Zdarza się, iż mężczyzna w celu wzmocnienia, czy też obawiając się osłabienia autorytetu w obrębie rodziny, sprowadza relację między jej członkami do przysłowiowego „milicyjnego terroru”. Taka forma kontaktów międzyludzkich, nie sprzyja pogłębieniu miłości i przywiązania, wręcz przeciwnie stać się może powodem zachwiania dobrych relacji między żoną a mężem, zamiast bliskości spowoduje oddalenie, poczucie odrzucenia, braku ciepła.

Kto z nas marzy o „zimnym” ognisku domowym? Autorytet męża podważy również ignorowanie potrzeb czy też próśb żony. Aby zdobyć szacunek i oddanie żony, mężczyzna powinien z uwagą jej wysłuchać, wyrażając zgodę na prośby czy spełniając życzenia, które nie przekraczają zasad Islamu (ekstrawagancja, rozrzutność w zaspokajaniu podstawowych potrzeb są zabronione w Islamie). Dobry mąż to mężczyzna, który obdarza żonę należytym szacunkiem, traktując ją w sposób łagodny i delikatny. Islam uczy nas, iż najlepszym z wierzących jest muzułmanin, który jest najlepszy dla swojej żony (Trimidhi i Nasa’i).

Pamiętajmy, jednak, iż nie zawsze rozumienie słowa „najlepszy” przez mężczyznę, pokrywa się z oczekiwaniami kobiety. Najlepsze postępowanie to takie, które jest w zgodzie z oczekiwaniami Allaha, w relacjach Allah-jego poddany, człowiek-człowiek, kobieta-kobieta, mężczyzna-kobieta, mąż-żona, itd. Jeżeli pragnienia i oczekiwania żony nie kolidują z zasadami religii, należy je zaspokoić, sprawiając żonie radość i przyjemność. Aby poznać pragnienia drugiej osoby i jej oczekiwania niezbędna jest rozmowa, umiejętność słuchania oraz odrobina wysiłku ze strony męża – ukierunkowana na zaspokojenie potrzeb żony. Dlatego warto jest starać się rozmawiać, dyskutować o własnych oczekiwaniach i wymaganiach, tak aby ułatwić drugiej stronie zaspokojenie naszych pragnień.

Wyrazem poważania będzie również ze strony mężczyzny konsultowanie wszystkich spraw dotyczących życia rodzinnego oraz wspólne podejmowanie decyzji w tych kwestiach. Decyzji uwzględniających opinie i preferencje żony.

W żadnym wypadku nie wolno mężczyźnie utożsamiać praw i obowiązków nadanych mu przez Allaha z „zezwoleniem” na eksploatację czy też wykorzystywanie żony. Mężczyzna musi pamiętać, iż Allah zobowiązał męża do otaczania żony swoją ochroną, dbania i troski o dobrobyt całej rodziny. Kobiety są bardziej delikatne, słabsze pod względem fizycznym, bardziej wrażliwe pod względem emocjonalnym. Mężczyźnie nie wolno w żadnym przypadku stosować jakichkolwiek form uścisku, krzywdzić żony w przemyślany sposób, stosować psychicznej, emocjonalnej presji, zachowywać się w stosunku do niech w sposób brutalny i arogancki.

Małżonkowie powinni starać się utrzymać poprawne kontakty również w sytuacjach kryzysowych (do których należy rozwód, najbardziej ekstremalna sytuacja dla całej rodziny). Pohamowanie negatywnych emocji, gniewu oraz wzajemnych pretensji to niewątpliwie bardzo trudne zadanie, jednak należy pamiętać, iż Islam nakazuje nam szacunek do drugiego muzułmanina, niezależnie od sytuacji w jakiej się znajdujemy.

„Silnym nie jest ten, który pokonuje innych swoją siłą, lecz silnym jest ten który potrafi powstrzymać swój gniew.” (Sahih Buchari, tom 8, nr. 135)

Postarajmy się również, aby ramadan nie stał się barierą powstrzymującą męża od okazywania uczuć żonie. Jedynie stosunki seksualne są zabronione podczas godzin trwania postu. Delikatny buziak, objęcie ramieniem nie anuluje postu.

Głowa rodziny

Mężczyzna odpowiedzialny jest za zapewnienie bytu swojej rodzinie, stosownie do własnych możliwości. Niedopuszczalna jest sytuacja, kiedy muzułmanin będąc w pełni sił oraz mając możliwość podjęcia pracy zarobkowej, wymiguje się od obowiązku utrzymania żony i dzieci.

„Obowiązkiem męża względem żony jest aby ją nakarmił, kiedy sam się pożywia, i żeby ją odział, kiedy sam się ubiera.” (At-Tabaraani, al-Hakim i inni; Sahih ul-Dźami, nr. 3149)

W przypadku kiedy mąż pozostaje nieczuły na potrzeby bliskich oraz nie wypełnia swego względem nich obowiązku utrzymania, żona może bez jego wiedzy, czerpać z jego środków. Przedstawia to następujący hadis: „Hind bint `Utbah powiedziała Wysłannikowi (sal allahu `alejhi ła sallam):

„Zaprawdę, Abu Sufyan jest skąpym człowiekiem. Nie daje mi ani moim dzieciom tyle, aby nam wystarczyło – oprócz tego co sama biorę bez jego wiedzy.” Wysłannik odpowiedział jej: „Bierz z jego pieniędzy umiarkowanie, aby zaspokoić swoje i dzieci podstawowe potrzeby.” (Sahih Muslim)

Dobry mąż to taki, który jest szczodry dla swojej żony i dzieci, albowiem oprócz tego, iż obdarzany będzie miłością i szacunkiem przez rodzinę, dodatkowo za każdy wydany na nią grosz otrzyma od Allaha nagrodę. „Nawet za kawałek pożywienia, który wkładasz w usta żony, jest sadaqa” (Buchari i Muslim). Jest to również wskazówka, aby w traktować żonę w sposób delikatny i łagodny. Objęcie ramieniem, dotknięcie dłoni, buziak w policzek – to subtelne wiadomości, które prześlesz żonie, ta zaś odbierze je jako wyraz Twojej miłości i szacunku.

Warto zaznaczyć, iż mąż jako głowa rodziny, powinien zwracać uwagę na zaniedbania żony w wywiązywaniu się z obowiązków nałożonych na nią przez Islam. Lepiej zapobiegać, niż leczyć. Zauważając negatywną zmianę w zachowaniu żony, mąż powinien uważnie przeanalizować pojawiający się problem oraz jego przyczyny, następnie w delikatny sposób porozmawiać o tym z żoną, słuchając jej argumentów, następnie wytłumaczyć błędy jakie popełnia, wskazując wzorce poprawnych zachowań. Dobrze jest łagodnie poprosić żonę, aby postarała się o poprawę.

Zobowiązania

Mężczyzna powinien pamiętać, iż rzeczą ogromnej wagi jest wywiązanie się z wszelkich zobowiązań poczynionych względem rodziny, a zwłaszcza względem żony – przed zawarciem związku małżeńskiego. Dotrzymanie składanych obietnic to jeden ze środków, dzięki którym zaskarbi sobie szacunek i miłość najbliższych. Dzięki temu życie rodzinne wypełnione będzie tym, o czym każdy z nas marzy.

Zazdrość

Zazdrość oraz troska o dobre prowadzenie żony jest rzeczą chwalebną, formą okazania miłości, aczkolwiek pod warunkiem, iż nie przekracza granic zdrowego rozsądku. Chorobliwa zazdrość prowadząca do podejrzliwości, szpiegowania jest czynem zabronionym przez Islam. Jest także oznaką braku zaufania do drugiej osoby, co doprowadzić może do poważnych problemów w małżeństwie.

»O wy, którzy wierzycie! Unikajcie wielce podejrzeń. Zaprawdę, niektóre podejrzenia są grzechem! Nie szpiegujcie się wzajemnie! Nie obmawiajcie jedni drugich! Czy chciałby któryś z was jeść ciało swego zmarłego brata? Przecież nienawidzilibyście tego. Bójcie się Boga! Zaprawdę, Bóg jest przebaczający, litościwy!« (Surah al-Hudźurat, 49:12)

Prace Domowe

Mąż nie powinien wymigiwać się od uczestniczenia w pracach domowych, powinien dzielić z żoną niektóre obowiązki (naprawa odzieży, mycie naczyń, sprzątanie), kwestia „braku predyspozycji” w tym kierunku nie powinna stanowić tutaj wymówki.

Pomoc udzielona żonie zwłaszcza w momentach, kiedy jest niezbędna np. podczas choroby, ciąży, połogu lub w sytuacjach, kiedy żona nie jest w stanie sama poradzić sobie z obowiązkami, to kwestia umiejętnej „współpracy” pomiędzy małżonkami, chęci niesienia pomocy oraz dobrych manier.

Żona Proroka `Aisza zapytana co Prorok (sal allahu `alejhi ła sallam) robił w domu, odpowiedziała: „Postępował jak inni mężczyźni; cerował swoje ubrania, doił kozy i pomagał swojej rodzinie, a gdy nadchodził czas modlitwy, wychodził, aby ją wykonać.” (Ze zbiorów Buhariego i Ahmada; as-Sahihah, nr. 671)

Czas dla rodziny, Prywatność

Wiadomo, iż mężczyzna spędza więcej czasu poza domem w towarzystwie innych osób, podczas, kiedy żona „w obrębie czterech ścian” zaprzątnięta jest obowiązkami o mniej „socjalnym” czy też „towarzyskim” charakterze. Nic dziwnego, iż po powrocie męża do domu, spragniona jest rozmowy z mężem. Dla dobra całej rodziny, mężczyzna powinien wyznaczyć porę dnia, podczas której zarezerwuje swój czas wyłącznie dla żony i dzieci. Małżonkowie powinni również zadbać o własne sam na sam, wyłuskać spośród zajęć wolne chwile, które poświęcą żonie na zwykłą rozmowę.

W żadnym przypadku, mężowi nie wolno jest ujawniać intymnych szczegółów pożycia ani sekretów powierzonych przez żonę (za wyjątkiem kiedy np. potrzebna jest nam porada medyczna). Mężczyzna powinien chronić prywatność swoją oraz swojej rodziny.

„W dniu Sądu Ostatecznego, najgorszym z ludzi w obliczu Allaha będzie ten mężczyzna, który dzieli intymność ze swoją żoną, a potem wyjawia jej sekrety.”(Sahih Muslim)

Kobieta – pani domu

Kobieta jest panią domu, to ona jest zań odpowiedzialna. Mąż nie powinien ingerować w sprawy, które nie dotyczą zakresu jego obowiązków i odpowiedzialności (np. kwestie posiłków, porządku w domu). Mąż nie powinien też obarczać żony obowiązkami, z którymi nie jest ona w stanie sobie poradzić. W kwestii wymagań i oczekiwań względem żony, należy wziąć pod uwagę środowisko, w którym kobieta się wychowała jak również jej predyspozycje fizyczne. Nie można od kobiety wychowanej na wsi oczekiwać, iż stanie się nagle damą salonową, a od kobiety słabej fizycznie, sił ponad jej naturalne możliwości.

O traktowaniu niewolników, Wysłannik powiedział „Pracodawca nie powinien wymagać od pracownika rzeczy, przekraczających jego możliwości. Jeżeli tego wymaga, musi pracownikowi pomóc.” (Buchari, tom 3, nr. 721)

Mąż powinien doceniać wkład żony w prace domowe, nie zapominając o pochwałach, słowie „dziękuję” za przygotowany posiłek, prezentach wręczanych od czasu do czasu. Takie drobne rzeczy działają jak balsam na samopoczucie żony, sprawią jej ogromną przyjemność, jednocześnie motywując do zdwojenia wysiłków w wypełnianiu swoich obowiązków.

Prorok (sal allahu `alejhi ła sallam) doskonale zdawał sobie z tego sprawę, zalecając „Daj pracownikowi wynagrodzenie, zanim rozpłynie się jego słodycz.”(Sunan Ibn Madźah).

Macierzyństwo i ojcostwo

Pojawienie się dziecka, zwłaszcza pierwszego, w małżeństwie jest próbą zarówno dla kobiety jak i dla mężczyzny. W związku dwojga ludzi pojawia się trzeci człowiek – życie nie jest już takie samo jak przedtem. Kobiecie przybywa obowiązków, niemowlę płacze, chce jeść o najbardziej niespodziewanych porach dnia i nocy. Kobieta jest bardziej zmęczona i wyczerpana, zwłaszcza w pierwszych latach, kiedy niemowlę wymaga nieustannej opieki. Często zdarza się, iż wraz z pojawieniem się potomka, mężczyzna czuje się odsunięty na boczny tor, albowiem dziecko pochłania niemalże całkowicie uwagę żony.

Mężczyzna nie powinien dać się ponieść uczuciu zazdrości. Powinien zrozumieć, iż nowa rola matki wymaga od żony większego zaangażowania, wysiłku i odpowiedzialności. To właśnie w tym okresie kobiecie szczególnie potrzebne jest wsparcie, pomoc męża. Mężczyzna powinien uzbroić się w cierpliwość, otoczyć żonę troskliwą opieką. Bardzo ważna dla rodziny jest bliskość – mężczyzna powinien poświęcać dzieciom każdą wolną chwilę, obdarowując je ojcowską troską i miłością.

Ideały

Nikt z nas nie jest chodzącym ideałem. Jest wielce prawdopodobne, iż mąż dostrzeże u żony cechy, które nie będą współgrać z jego preferencjami, wymaganiami. Jeżeli „ułomności” żony nie kolidują z zasadami religii, ani nie prowokują zachowań z nią sprzecznych (np. nieposłuszeństwa), mężczyzna nie powinien starać się „kształtować” żony na wzór swojego ideału. Takie postępowanie doprowadzić może do poważnych skutków natury psychologicznej, utraty poczucia własnej wartości, frustracji żony, co w rezultacie odbije się na kontaktach między małżonkami i dziećmi, zagrażając stabilności całej rodziny. Pamiętajmy, małżeństwo to związek dwóch odrębnych osobowości:

»…rodzaj męski nie jest jak żeński…« (Surah Aal-`Imran, 3:36)

Z pewnością niektóre cechy charakteru żony i męża będą ze sobą kolidować. Mężczyzna powinien zdać sobie sprawę z tego, iż skoro znajduje w żonie cechy charakteru, które trudno mu zaakceptować, na pewno są również i takie, które sprawiają radość i przyjemność. Patrzmy zatem na „jaśniejszą stronę życia”, doceniajmy u naszego partnera, partnerki dobre cechy, pomagając mu je rozwijać i pielęgnować. Nieustanna krytyka wad, nie doprowadzi do poprawy czy też zmiany zachowania. Umiejętne współżycie, akceptacja naszych słabości i troska o drugą osobę, pomogą pokonać „minusy” naszych charakterów.

„Nie wolno wierzącemu mężczyźnie nienawidzić wierzącej kobiety; jeżeli nie podoba mu się w niej jakaś cecha, znajdzie inną, która sprawi mu przyjemność.”(Sahih Muslim i Ahmad)

„Kobieta stworzona została z żebra. Nie będzie prosta, tak jak byście sobie tego życzyli. Jeżeli chcecie nią się cieszyć, musicie żyć z jej skrzywieniem. Jeżeli próbować będziecie ją wyprostować, złamiecie ją. A złamanie oznacza rozwód.”(Sahih Muslim i Tirmidhi)

Błędy

W żadnym wypadku mąż nie powinien żartować z „potknięć” żony ani ganić jej za popełnione błędy w obecności innych osób, a tym bardziej dzieci. Takie sytuacje działają na żonę deprymująco, a w oczach dzieci podważyć mogą jej autorytet jako matki. Postępowanie takie wykracza poza zasady dobrego zachowania, wzniecając w sercach jedynie gniew i urazę. Wypominanie porażek nie jest dobrą metodą „wychowawczą”.

Wymówki, wzajemne oskarżenia, wracanie do „przeszłości” pogorszą jedynie relacje miedzy małżonkami, wystawiając ich związek na ciężką próbę. Starajmy się przymykać oczy na błędy i szybko puszczać w niepamięć potknięcia żon. Nie czyńmy „wiele hałasu o nic”.

Matka

Mężczyźni powinni unikać porównywania żon do matek. Młoda kobieta, która dopiero zaczyna wypełniać swoje obowiązki, nie będzie dysponowała wiedzą ani doświadczeniem, kobiety starszej. Mężczyzna powinien cierpliwie pomóc żonie w wypracowaniu umiejętności, które posiadała jego matka.

Powrót do domu

Pojawienie się męża w domu, czy to z pracy czy z podróży, nie powinno w żadnym wypadku być niespodzianką dla domowników. Mężczyzna nie powinien alarmować całej rodziny stając nagle w drzwiach. Należy uprzedzić bliskich o prawdopodobnej godzinie przybycia, dając żonie czas na zadbanie o własny wygląd, przygotowanie posiłku. Przekraczając próg, nie wolno zapomnieć przywitać bliskich słowami „as-salaamu `alaykum”, zapytać jak się czują, co wydarzyło się w domu w ciągu dnia, czy dzieci nie miały problemów w szkole. Pamiętajmy, aby wspomnieć Allaha, Wszechmogącego, Najwyższego, kiedy wchodzimy do domu.

Prorok nauczał, iż mężczyzna, który przybył do domu wcześniej niż zapowiadał, powinien poczekać, ażeby żona, która nie jest jeszcze gotowa na jego przyjęcie, przygotowała się, a ta kobieta, której mąż podróżował wzięła kąpiel, oczyszczając się. (Buchari, Muslim i inni)

Higiena

Prorok (sal allahu `alejhi ła sallam) zalecał 5 rzeczy, będących częścią fitrah:

„Obrzezanie, przycinanie wąsów blisko ust, zapuszczanie brody, obcinanie paznokci, usuwanie zbędnego owłosienia (pod ramionami oraz w okolicach intymnych części ciała).” (Sahih Buchari, tom 7, nr. 779)

Prorok powiedział także,

„Jeżeli nie obawiałbym się, iż będzie to zbyt uciążliwe dla muzułmanów, to nakazałbym, aby czyścili zęby misuakiem za każdym razem jak dokonują ablucję.” (Sahih Buchari, tom 3, nr. 154)

Prorok nakazał także aby po załatwianiu fizjologicznej potrzeby obmyć te części ciała, które zostały zanieczyszczone.

Islam uczy nas troski o kondycję fizyczną oraz o zachowanie czystości i higieny ciała. Pamiętajmy, iż atrakcyjność to nie tylko „piękno”, to przede wszystkim schludny wygląd zewnętrzny. Nie tylko kobiety powinny dbać o swój wygląd i higienę. Jest to również jedna z powinności muzułmanina.

Pamiętajmy również o tak delikatnej sprawie jak dbałość o czystość jamy ustnej i świeżość oddechu. Wizyta u dentysty przynajmniej raz na pół roku, pasta i szczoteczka! Pamiętajmy, iż z upływem czasu stopień naszej atrakcyjności maleje, dlatego więcej uwagi powinniśmy poświęcać trosce o kondycję fizyczną. Warto pamiętać o dezodorancie bądź perfumach. Zróbmy żonie przyjemność – używając jej ulubionego męskiego zapachu. Miłe chwile gwarantowane!

Rodzina żony

Szacunek oraz dobre kontakty z rodziną żony są oznaką szacunku i miłości do niej. Obowiązek taki spoczywa na mężu nawet po śmierci żony, pod warunkiem iż nie jest związany z nim czyn zabroniony przez Islam, np. przebywanie sam na sam z kobietą spokrewnioną z żoną.

Poczucie humoru

Śmiech to wspaniałe antidotum na wiele rodzinnych problemów. Prorok bardzo często to podkreślał. Umiejętność dostrzegania „śmiesznych” aspektów otaczającej nasz rzeczywistości, pomogą wielu osobom zachować zdrowy rozsądek. Trudne sytuacje, konflikty można czasami obrócić w żart, rozładowując napięcie i unikając „rozlewu krwi”. Warto wszakże pamiętać, iż zbyt wiele „żartów” może zachwiać autorytetem męża. Należy uważać, aby w żartach nie przekroczyć granicy, która go podważy.

Nikt z nas nie jest idealny, jednakże, dzięki okazywanej najbliższym miłości, trosce, postępowaniu zgodnie z zasadami Islamu, zaskarbimy sobie nie tylko miłość i szacunek rodziny, lecz przede wszystkim błogosławieństwo Allaha.

---

Autor: Madżda Szaban (na podstawie artykułu Dr. Mirwaan al-Qaysee opublikowanego w magazynie al-Asaalah) 
źródło: [www.daruahlilathar.com] Korekta merytoryczna: Abu Anas Ibn Marian. www.planetaislam.com