Inne strony życia rodzinnego

Odpowiednie traktowanie sług, krewnych i sąsiadów jest ściśle związane z życiem rodziny muzułmańskiej. Prorok Muhammad (sallallahu alayhi wa salam) udzielał rad i pouczał tych, którzy posiadali służbę domową. Panowie zobowiązani są do traktowania swych służebnych jak swoich braci, a nie jak niewolników. Prorok Muhammad (sallallahu alayhi wa salam) powiedział, że ten kto dobrze traktuje sługi swoje ten otrzyma od Allaha Ta’ala łatwą i przyjemną śmierć, która jak wiadomo jest zwykle bolesnym i trudnym momentem. Służebnicy i służebnice posiadają prawo do sprawiedliwego traktowania ich, do grzeczności wobec nich, do miłosierdzia, do jedzenia, ubrania, ułatwień życiowych oraz do innych osobistych gwarancji. Prorok (sallallahu alayhi wa salam) zaznaczał, iż służba powinna jeść te same dania co ich panowie oraz nosić ubrania uszyte z tych samych materiałów co ich mocodawcy. Posiadanie służby zobowiązuje panów do tego typu świadczeń. Służba nie powinna być traktowana z pogardą lub znosić skutki prześladowania, ani też nie powinna być obarczana pracą ponad siły. Także uzgodnienie ma na celu wykazania jak dalece Islam szanuje godność człowieka i honoruje pracę ludzką bez uciekania się do rozpalania walki klasowej z ustanawiania despotycznej władzy „proletariatu”.

Bycie służebnym lub robotnikiem nie oznacza utraty praw ludzkich i odjęcia godności jednostce ludzkiej, ani też nie przyczynia się do bycia odurzonym przez opium utopijnego proletariatu. Wszyscy członkowie prawdziwego społeczeństwa Islamu stają się równymi sobie, ponieważ Islam nie uznaje systemu kastowego, drugorzędnego obywatelstwa i niższych klas. Jedyną oznaką wyższości uznawaną przez Islam jest pobożność i dobroczynność w służbie Allaha (św. Koran, 9:105, 49:13).

Człowiek został powołany przez Allaha Ta’ala do rozszerzania swojej aktywnej pomocy i dobroci, którą powinni być objęci również i dalecy krewni. Interesującym faktem jest posiadanie przez arabskie wyrażenie „więź krwi” – swoich korzeni w źródło-słowiu: „miłosierdzie” (arab. rahim rahama). Wyrażenie miłości i uprzejmości wobec członka muzułmańskiego społeczeństwa przez innego jego członka jest najkrótszą drogą do Raju, który będzie zamknięty dla lekceważących obowiązek grzeczności. Pogłębianie uczucia miłości i uprzejmości wobec krewnych opisane zostało przez Proroka (sallallahu alayhi wa salam) jako błogosławieństwo życia. Grzeczne traktowanie krewnych jest świętym obowiązkiem nawet wtedy, gdy krewni nie odpowiadają w podobny sposób. Obowiązek ten jest nakazany przez samego Allaha ta’ala i powinien być przestrzegany bez względu na zachowanie się krewnych (św. Koran, 2:177, 4:16, 16:90, 17:23-26).

Pozycja sąsiadów w świetle nauki Islamu jest bardzo wysoka. Sąsiedzi niezależnie od ich pozycji wyznania cieszą się wielką liczbą przywilejów przyznanych im przez Islam. W wyjaśnieniu nauk św. Kur’anu dotyczących tego zagadnienia, Prorok Muhammad (sallallahu alayhi wa salam) zaznaczył (co potwierdza autentyczna Sunna), iż nikt nie może być prawdziwym wiernym tak długo, jak jego sąsiedzi nie czują się bezpieczni i pewni, żyjąc u jego boku. Również nikt nie może być prawdziwym wiernym, jeśli jego sąsiedzi idą spać o głodzie, a tenże zasypia z pełnym brzuchem. Ten, kto jest najlepszym dla sąsiadów swoich sąsiadów – oświadczył Prorok Muhammad (sallallahu alayhi wa salam) – będzie cieszył się sąsiedztwem Allaha w Dniu Zmartwychwstania. Podarunki, upominki, dzielenie się radościami i smutkami powinny stać się normalną codziennością sąsiadów. W innym oświadczeniu, Prorok Muhammad (sallallahu alayhi wa salam) zapytał: „Wiecie jakie są prawa waszych sąsiadów?”. I odpowiedział: „Pomagajcie im jeśli proszą, przynosi im ulgę gdy jej szukają, pożyczajcie im gdy potrzebują, wyrażajcie swoją troskę gdy są przygnębieni, opiekujcie się nimi gdy są chorzy, uczęszczajcie na ich pogrzeby gdy umierają, składajcie im życzenia i gratulacje gdy im się powodzi, sympatyzujcie z nimi gdy spadają na nich klęski ,nie blokujcie im dostępu do powietrza budując swoje domostwa zbyt wysokie bez ich zgody, nie dręczcie ich, dzielcie się z nimi zakupionymi owocami, a jeśli nie dajecie im, zanoście swoje zakupy dyskretnie do domu i niech wasze dzieci nie wynoszą ich na zewnątrz, wzbudzając gniew i zawiść dzieci sąsiadów„. Prorok(sallallahu alayhi wa salam) powiedział ponadto (co zostało przekazane w hadisach), iż prawa sąsiadów były tak mocno podkreślone przez Archanioła Dzibrila (Gabriela), że Prorok przyjął je pierwotnie jako dopuszczenie ich do udziału w dziedziczeniu majątku danej osoby.