Tafsir. Sura al-Baqara 2:9

Jedną z cech hipokrytów jest chęć ukrycia własnych myśli i zamiarów, chcą więc oszukać wszystkich, zarówno Boga, jak i ludzi. Czy jednak stworzenie może oszukać Twórcę, który wie o nim wszystko, zanim jeszcze jakaś myśl zostanie sformułowana, jakikolwiek zamiar podjęty? Dlatego niektórzy komentatorzy rozumieją fragment o oszukiwaniu Boga jako oszukiwanie Proroka, co w rzeczywistości oznacza oczywiście pośrednio oszukiwanie samego Allaha – bo nawet najbardziej zagorzały hipokryta nie może mieć nadziei na skuteczne oszukanie Twórcy, ale odnośnie do Proroka, już tak. Jednak Prorok został ostrzeżony przez Objawienie. Dlaczego jednak hipokryci oszukują Proroka i muzułmanów? Fakhruddin ar-Razi zajmuje się tą kwestią dokładniej w swoim komentarzu do tego wersetu, podając kilka możliwych powodów: żądza szacunku i udziału w wysokiej pozycji społecznej, jaką cieszyli się muzułmanie w Medynie; nakłonienie Proroka i muzułmanów do wyjawienia tajemnic, które można by przekazać ich wrogom; ratunek przed losem, jaki z woli Allaha miał się stać udziałem niewiernych; partycypowanie w zdobyczach wojennych, jakie stały się udziałem muzułmanów.

Ten werset jest także wyjaśnieniem dla innego wersetu z sury an-Nisa (4:142): Zaiste, hipokryci starają się oszukać Boga, ale to On ich zmyli. W obu wersetach użyte zostały słowa związane z oszukiwaniem, zwodzeniem: يخادعون w odniesieniu do hipokrytów i bardziej jednoznaczne  خادع w odniesieniu do Allaha. Jak to możliwe, by Allah oszukał kogokolwiek, nawet hipokrytów, jeżeli jest On Prawdą? Otóż Allah nie oszukał ich, lecz oni sami siebie oszukują i sami siebie zwodzą. Ar-Razi przywodzi porównanie do krzyku w górach – powraca on echem, ale nie oznacza to, że góry odpowiedziały krzyczącemu, to jego własny głos powraca.

Ibn Kathir oraz Abu Amr al-Basri, także al-Yazidi, przekazali recytację wersetu z użyciem słów و ما يُخادِعون, gdzie użyte zostało dokładnie to samo słowo, które już znajduje się na początku wersetu; Ibn Amir, Aasim ibn Abi al-Najud, al-Hamza, al-Kisa’i, Abu Ja’far al-Madani i inni przekazali zalecenie, by czytać ten ustęp w formie ما يَخْدَعون, podkreślając, że oszustwo jest czynnością, która dotyczy dwóch stron – oszukującego i oszukiwanego, niemożliwe jest świadome oszukiwanie samego siebie. Taka recytacja jest obecnie najpopularniejsza i nie wpływa na znaczenie tekstu, nadaje mu tylko bardziej stanowczy charakter.

Hipokryci nie pojmują tego, że ich oszustwo i kłamstwo do nich wraca i szkodzi nie Allahowi, nie Prorokowi, nie muzułmanom, ale im samym.

Tłumaczenie: Kudajbergen