Filantropia – sposobem na powiększenie majątku
Czasem przychodzi taka myśl, że dawanie jałmużny uszczupla nasz stan posiadania, zbliża do ubóstwa, odbiera ten rodzaj spokoju i pewności, której doświadcza się w blasku bogactwa. Myśl taka powstaje za sprawą szatana i wzrasta w umysłach płytkich i chciwej natury. Jest faktem, ze jałmużna to środek uzyskania pożywienia i rozwoju. To zdawanie bogactwa jest długą i szeroką drogą. Ten, kto rozdaje dary Allaha szczodrze obiema rękami, będzie miał zawsze ręce pełne jego darów. Jest on wciąż otoczony łaską i błogosławieństwem Allaha.
Jeden hadis mówi:
„ O trzy sprawy mogę złożyć przysięgę. Żadne ludzkie bogactwo nie może być pomniejszone jałmużną. Cierpliwość w obliczu zagrożenia jest poważana przez Allaha. Temu, kto daje powód do żebrania, Allah otworzy drzwi ubóstwa i niedostatku”. ( Ibn Majah)
Człowiek powinien okazywać miłosierdzie i próbować wypełnić luki znajdujące się w społeczeństwie. Biedni i potrzebujący, którzy mogą przyjść do niego po wsparcie nie powinni się zawieść. Bogaty powinien zadowolić ich i odnosić się w sposób, który przyniesie jemu samemu owoce na tamtym świecie. Jeżeli dzisiaj choćby niewiele zostało dane na jałmużnę, jutro lub pojutrze narosną z tego wielkie korzyści.
Allah określił dawanie i hojność jako „szlachetną pożyczkę”, która zostanie spłacana w zwiększonej wartości, nie dwu – czy trzykrotnie, lecz wiele więcej. Zachęcał swoje sługi, aby wydawali pieniądze z jego powodu i bardzo jasno wyjaśnił, że wydatki dla sprawy Allaha sprawiają, iż zasłużenie mogą osiągnąć nieprzemijające łaski i błogosławieństwa.
W hadisie czytamy:
„ O. Mój sługo! Dawaj, dawaj, twoim obowiązkiem jest dawać. Ręce Allaha są pełne. Jałmużna dni i nocy nie zmniejszy ich zawartości. Jak sądzisz, jego tron stał na wodzie, w rękach miał balast, który opadał i wznosił się” ( Al Buchari)
Allah powiedział:
„ Powiedz: „Zaprawdę, mój Pan daje hojne zaopatrzenie, komu chce ze Swoich sług – i je wymierza. A jeśli wy rozdacie cośkolwiek, to On wam to zwróci. On jest najlepszym z zaopatrujących!” (Koran Sabejczycy, 39)
Ci, którzy rozdają w imię Allaha, pozostają w zasięgu Jego wzroku, mają schronienie w obfitości. Aniołowie modlą się za nich i życzą im pomnożenia dóbr. Co do tych, którzy gromadzą chciwie pieniądze, życzą im strat i ruiny. I czyż pozostaną oni ze swym bogactwem lub bogactwo z nimi na zawsze? Przychodzi ono do nas od innych i do innych powróci. Skąd więc duma i próżność z ich posiadania. Czy z tego powodu ktoś powinien zapomnieć o swojej pozycji i czynach?
Rzeczy do których człowiek jest przywiązany na tym świecie, pozostaną po nim dla następców, a on stanie przed swym Panem bez żadnego majątku, pozycji lub honorów. Będzie miał próżne ręce, tak jak gdyby dopiero przyszedł na świat. Majątek i dobra, dla których tak chciwie postępował, staną się brzemieniem u jego szyi w Dniu Sądu. Nic w tym dziwnego, że Allah odpłaci tym, którzy zapomnieli o rzeczywistości i żyli bezmyślnie, nie wypełniając swych obowiązków. Jedyna myśl, jaka ich martwiła – to opłacalność rzeczy czy transakcji. Byli tak egocentryczni i samolubni, iż zapomnieli, co jest naprawdę dla nich dobre.
Wysłannik Allaha (Pokój z Nim) powiedział:
„ Każdego ranka dwaj aniołowie schodzą na ziemię. Jeden z nich mówi: „ O, Allahu! Daj pełną rekompensatę tym, którzy wydawali ( na dobre cele)”. Drugi mówi: „O, Allahu! Doprowadź do ruiny i zniszcz skąpców”. ( Muslim)
USUWANIE UBÓSTWA
Człowiek jest zachłanny na bogactwo, gdyż pragnie zostawić po sobie wiele dóbr i pieniędzy dla swych dzieci, aby mogły być bezpieczne po jego śmierci. To dobra i cnotliwa intencja. Islam uważa za obowiązek muzułmanina dbałość o rodzinę i zależne od niego osoby, chronienie ich przed nędzą i ubóstwem. Jednak, jeżeli islam chce, abyś pomagał przy usuwaniu biedy z domów innych ludzi, tak samo nie aprobuje, abyś przysparzał kłopotów i niedostatku w twoim własnym domu.
W hadisie jest powiedziane:
„Pozostawienie swych spadkobierców bogatych i zasobnych jest lepsze niż pozostawienie ich w biedzie i nędzy oraz skazanych na żebranie u innych”. (Al Buchari)
Zabezpieczenie dzieci i zagwarantowanie im godnej przyszłości są niekwestionowanymi obowiązkami. Ale głupota, gdy poświęca się własną przyzwoitość i radość Allaha tylko po to, aby pozostawić swe dochody dzieciom.
Islam ukazuje, ze tak jak wszystkie dobre rzeczy, bogactwo i dzieci są dla niego próbą. Jeśli złapał się w pułapkę miłości do nich i zapomniał o obowiązkach i nie składa oczekiwanej ofiary, wtedy dary te i wszystkie dobra stają się przyczyną jego kłopotów, co więcej stają się niebezpieczne i niszczące.
„O, wy którzy wierzycie! Zaprawdę, wśród waszych żon i waszych dzieci są wasi wrogowie! Przeto strzeżcie się ich! A jeśli, pobłażając, odpuścicie i wybaczycie – to, zaprawdę Allah jest przebaczający, litościwy! Wasze bogactwo i wasze dzieci są tylko pokuszeniem, podczas gdy u Allaha jest nagroda ogromna” ( Wzajemne oszukiwanie, 14-15).
Tak, człowiek, który nie udaje się na dżihad, ponieważ tak droga jest mu bliskość jego żony, albo ten, kto powstrzymuje swą dłoń od dawanie jałmużny, ponieważ chce zachować i zaoszczędzić jak najwięcej majątku dla swoich dzieci, okazuje niewdzięczność Allahowi. Wszystkie dobre rzeczy, które On zapewnił w życiu, traktuje jako „dary” a nie próby dla niego.
Khaula Bint Hakim powiedziała :
„Pewnego dnia Prorok (pokój z Nim) wyszedł niosąc swojego wnuczka i mówiąc: Wy (dzieci) stajecie się powodem chciwości, tchórzostwa, ignorancji i głupoty. Wy także jesteście aromatem Allaha” (Al Tirmidi).
Oznacza to, że osoba która woli być skąpa, małoduszna i głupia z powodu swych dzieci – traci, a ta, która spłaca długi Allahowi i jego sługom – zwycięża. Jednakże skąpstwo w obowiązkowych opłatach i zabezpieczeniu dzieci nie zapewnia końca biedy i nie gwarantuje ostania bogaczem. Człowiek taki nie będzie w stanie znaleźć żadnego wytłumaczenia, które mogłoby być uznane.
Abdullah bin Masood przekazuje, iż Prorok (pokój z Nim) powiedział:
„Allah pobłogosławił dwa rodzaje osób tych, którzy są bogaci i tych, którzy mają dzieci. Zapyta on ludzi z jednej z grup: „O, taki to a taki człowieku!” Oni odpowiedzą: „Tu jesteśmy, nasz Panie, ty jesteśmy” On zapyta: „Co zrobiliście z majątkiem i dobrami, którymi was pobłogosławiłem?” Sługa odpowie: „ Zostawiłem moim synom, gdyż obawiałem się o ich ubóstwo. Pan powie: „Gdybyś znał prawdę, śmiałbyś się mniej a płakał więcej. To, czego się obawiałeś, zesłałem na nich.” Zapyta potem innego: „O, Taki to a taki człowieku!” , „ Tu jestem, mój Panie, tu jestem!” –odpowie. On zapyta: „Czy nie pobłogosławiłem cię wszelkimi dobrami i bogactwem?” Sługa odpowie: „Zgadzam się, Panie!”. On zapyta : „ Cóż uczyniłeś tymi błogosławieństwami ?” Ten odrzeknie: „Wydałem je na ścieżce posłuszeństwa, a moje dzieci pozostawiłem twej Łasce, Litości i Dobroci”. Następnie Allah rzeknie: „ Słuchajcie jeśli znaliście prawdę, będziecie śmiać się więcej i płakać mniej. Zabezpieczyłem ich rzeczami, na które się zdałeś”. (Al Tabarani)
Islam radzi człowiekowi, aby wpierw był dobry dla samego siebie, następnie dla domowników, dla krewnych i całej ludzkości. „Bycie dobrym dla siebie” oznacza zaspokajanie wszystkich dozwolonych i właściwych potrzeb środkami niezabronionymi, a unikanie wszystkiego, co zabronione przez Allaha. To również staranie się , by nie dopuścić do ubóstwa, głodu, gdyż człowiek traci w takich warunkach swą godność! Trudno utrzymać wtedy odpowiedni poziom honoru muzułmanina. Lecz wszystko to mus być realizowane na granicy pomiędzy skąpstwem i rozrzutnością. Muzułmanie mają prawo posiadać taką ilość dóbr, która zaspokoi w wystarczającym stopniu ich potrzeby, a jeśli ich nie posiadają , wtedy są uznani za biednych.
Abu Said Khudri przekazał:
„ Biednie wyglądający człowiek wszedł do meczetu. W tym czasie Prorok (pokój z Nim) nakazał dawać jałmużnę. Gdy ludzie zebrali datki, on dał dwa ubrania temuż człowiekowi. Kiedy Prorok (Pokój z Nim) po raz drugi nakazał dawać jałmużnę, biedak ten rzucił jedno z ubrań. Prorok (Pokój z Nim) powiedział ze złości: „Spójrzcie na tego obdartego mężczyznę, dałem mu dwa ubrania, a gdy ponownie poradziłem dawać jałmużnę on oddał jeden ze swych ubrań.” Prorok (Pokój z Nim) zganił go surowo” (Abu Daud).
Prorok (Pokój z Nim) pragnął usunąć biedę, nędze i niedogodność ze społeczeństwa, podczas gdy niektórzy nie dbali o to, czy poruszają się w odzieniu i czy mają buty. Jeżeli tak wyglądający ludzie uważają swój wygląd za wynik nauk religijnych to jest to niewłaściwe, ponieważ islam nakłada na każdego muzułmanina obowiązek starań o taki majątek , który pozwoli mu podnieść godnie głowę w społeczeństwie. Jabir zrelacjonował:
„Do Proroka (Pokój z Nim)przyszedł człowiek z kawałkiem złota i powiedział, że ma to z kopalni i prosi, aby je przyjąć , że jest to jałmużna i że nie ma nic innego, co mógłby ofiarować. Prorok (Pokój z Nim) odwrócił swą twarz. Wobec czego podszedł n z prawej strony i znów poprosił. Prorok (Pokój z Nim)ponownie odwrócił twarz. Tamten podszedł z lewej strony i błagał. Prorok (Pokój z Nim) znów nie zwrócił uwagi. Tak więc poszedł z tyłu i nie ustawał prosić. Prorok (Pokój z Nim) wziął je rzucił w niego z taką siłą, że aż zadał mu ból. Następnie powiedział: „Niektórzy z was przychodzą, aby dawać całą swą własność jako jałmużnę, a potem idą żebrać u innych. Najlepsza jałmużna jest ta, która pochodzi od człowieka zasobnego.”
KTO ZASŁUGUJE, ABY JAKO PIERWSZY MIEĆ UDZIAŁ W WASZYM MAJĄTKU?
Obowiązkiem „głowy rodziny” jest poznanie, jakie są rzeczywiste potrzeby członków rodziny i zaspokajanie ich. Niezgodne z religią jest, gdy mężczyzna pozwala swojej żonie i dzieciom cierpieć z braku środków do życia, a wydawać je na inne cele, jakkolwiek ważne by one nie były. Związki rodzinne zasługują na więcej uwagi i uprzywilejowanego traktowania od innych. Prorok (pokój z Nim) powiedział:
„Dobrze jest wydawać jednego dinara dla sprawy Allaha, jednego dinara na uwolnienie niewolnika i jednego na swą rodzinę. Lecz największą nagrodę otrzymacie za dinara wydanego na swą rodzinę” (Muslim)
W dyskusji nad szczodrością jeden hadis mówi:
„To, co muzułmanin wydaje na swą rodzinę, szukając zadowolenia Allaha, jest traktowana jak jałmużna” (Al Buchari)
W swym jasnym przewodnictwie Islam pragnie wykazać, aby wszelkie koszty i wydatki były proporcjonalne do korzyści społecznych, gdyż rodzina stanowi fundament wspaniałego społeczeństwa i pierwszą cegłę jego budowli. Stąd też istotnym jest zwracać na nią uwagę w pierwszym rzędzie i oddać w pełni, co jej się należy. W nauce tej jest ostrzeżenie dla tych, którzy ochoczo marnotrawią pieniądze poza domem, wśród przyjaciół, podczas gdy w domu mają obraz nędzy i bezradności.
Ludzie, którzy najbardziej zasługują na czerpanie korzyści z nadmiaru pieniędzy danej osoby to jego rodzina i krewni. Ich prawem jest otrzymanie pieniędzy, gdy wznosi się rękę z jałmużną. Można się tu powołać na zdrowy rozsądek; skoro ma się biednych i potrzebujących w pobliżu – to jaki sens ma pozostawienie ich bez pomocy i wyciąganie ręki z datkiem dla innych ? Takie zachowanie może zrodzić żal i nienawiść sercach zaniedbanych osób, mogą odczuwać obojętność, która ma na celu ich stratę i wielką krzywdę. A jeśli spowodowanie bólu i niezadowolenia było świadome, to taka jałmużna stanie się źródłem kłopotów dla dającego.
W hadisie czytamy:
„ O, społeczności Muhammada! Istniejący wysłał mnie z prawdą, Allah nie może zaakceptować jałmużny, tych których krewni potrzebują ich dobra i pomocy, a oni rozdają ją pomiędzy innych, pozostawiając tamtych. Na Istniejącego, dzięki którego potędze żyją, w Dniu Sądu Allah nie spojrzy na takiego człowieka” ( Al Tabarani).
Żona Abdullah bin Masud, Zainab Saqafiah przekazała: Wysłannik Allaha (Pokój z Nim) powiedział : „O, kobiety! Dawajcie jałmużnę, nawet gdybyście musiały sprzedać wasze klejnoty”. Zainab powiedziała: „ Poszłam do Abdullaha bin Masuda i rzekłam mu: Jesteś biednym człowiekiem, a Prorok (Pokój z Nim) prosi nas o dawanie jałmużny. Idź do Proroka (Pokój z Nim) i zapytaj czy można to zastąpić i dać jałmużnę tobie zamiast innym”. Abdullah bin Masud odpowiedział: „ Idź sama i zapytaj go”. Przekazała ona, że w drodze do Proroka (Pokój z Nim ) spotkała kobietę z Ansar, którą także dręczyły podobne myśli. Poszły więc razem. Zachowując niezbędną odległość zatrzymały się przed jego pokojem. Kiedy Hazrat Bilal wyszedł z pokoju rzekła do niego: „ Idź i poproś Proroka (Pokój z Nim) powiedz mu, że dwie kobiety przyszły, aby zapytać czy dbałość o męża i dzieci może zastąpić jałmużnę czy nie ? Ale nie mów mu, kim są te kobiety.” Bilal poszedł do Proroka ( Pokój z Nim)i poprosił o wyjaśnienie problemu. Prorok, zapytał, kim są te kobiety, a on odpowiedział, że jedna jest z Ansar a druga to Zainab. Prorok (Pokój z Nim) zapytał: „Która Zainab?” Ten odrzekł: „Żona Abdullaha bin Masuda”. Prorok (Pokój z Nim) powiedział: „ Te dwie otrzymają nagrodę za związek z krewnymi a także za jałmużnę” (Al Buchari)
Wysłannik Allaha (Pokój z Nim) powiedział:
„Wydawanie na biednych to jałmużna, a wydający na krewnych otrzymują podwójną nagrodę: za jałmużnę i za dobroć względem bliskich” (Al Tirmidhi)